Lý thuyết kinh tế của trường phái thành Lausene (Thụy Sĩ)-
LÉON WALRAS (1834-1910)
Lí
thuyết cân bằng tổng quát.
(Phản ánh sự phát triển
tư tưởng “bàn tay vô hình” – tư tưởng tự do kinh tế của Adam Smith)
- Theo Walras trong cơ
cấu nền kinh tế thị trường có 3 loại thị trường:
+ Thị trường sản phẩm
(TTSP): Nơi mua bán hàng hóa, tương quan trao đổi giữa các loại hàng hóa là giá
cả của chúng.
+ Thị trường tư bản
(TTTB): Nơi hỏi và vay tư bản, lãi suất tư bản cho vay là giá tư bản.
+ Thị trường lao động
(TTLĐ): Nơi thuê mướn công nhân, tiền lương (tiền công) là giá lao động.
- Ba thị trường độc lập
với nhau, nhưng nhờ hoạt động của doanh nhân nên có quan hệ với nhau.
+ Doanh nhân: người sản
xuất hàng hóa để bán.
+ Để sản xuất: Vay vốn
(TTTB), thuê công nhân (TTLĐ) vì thế họ là sức cầu trên 2 thị trường này (tạo
ra sức cầu cho xã hội) – Chi phí sản xuất: Lãi suất trả TB và tiền lương.
+ Khi sản xuất được
hàng hóa: bán trên TTSP, là sức cung trên TTSP. Mối quan hệ: Khi bán sản phẩm
trên thị trường được giá cao hơn chi phí sản xuất nhà tư bản có lãi vì thế mở rộng
sản xuất muốn vậy phải vay thêm tư bản, thuê thêm công nhân làm cho sức cầu
trên TTTB và TTLĐ tăng kéo theo giá cả của tư bản và lao động tăng kết quả là
chi phí sản xuất tăng. Mặt khác sản phẩm sản xuất tăng thi sản phẩm hàng hóa
trên TTSP tăng nên giá cả hàng hóa giảm vì thế thu nhập giảm. Khi giá cả của
hàng hóa sản xuất tăng thêm ngang bằng chi phí sản xuất ra chúng thì doanh nhân
không có lời trong việc sản xuất thêm nên họ không mở rộng sản xuất (không vay
thêm tư bản và thuê thêm công nhân nữa). Từ đó làm cho giá cả tư bản và lao động
ổn định dẫn đến giá hàng hóa ổn định (tiền công, lãi suất, giá hàng tiêu dùng đều
ổn định). Cuối cùng ba thị trường đều đạt được trạng thái cân bằng. Nền
kinh tế ở trạng thái
cân bằng tổng
quát (sự cân bằng tổng
quát giữa các thị
trường). Điều này được thực hiện thông qua dao động tự phát của cung cầu và giá
cả trên thị trường trong điều kiện tự do cạnh tranh.
- Điều kiện để có cân bằng
tổng quát là: có sự cân bằng giữa thu nhập bán hàng hóa sản xuất thêm và chi
phí sản xuất ra chúng (Sự cân bằng giữa giá hàng hóa và chi phí sản xuất).
Tóm lại: Những nhà kinh
tế thuộc trường phái cổ điển mới tin tưởng vào sức mạnh của nền kinh tế thị trường
và sự hoạt động của các quy luật kinh tế. Theo họ, sự điều tiết của “bàn tay vô
hình” sẽ đảm bảo cho quá trình tái sản xuất phát triển bình thường.