CPI-CONSUMPTION PRICE INDEX-CHỈ SỐ GIÁ TIÊU DÙNG

CPI-Consumption Price Index

Chỉ số giá tiêu dùng (hay được viết tắt là CPI, từ các chữ tiếng Anh Consumer Price Index) là chỉ số tính theo phần trăm để phản ánh mức thay đổi tương đối của giá hàng tiêu dùng theo thời gian. Sở dĩ chỉ là thay đổi tương đối vì chỉ số này chỉ dựa vào một giỏ hàng hóa đại diện cho toàn bộ hàng tiêu dùng. Đây là chỉ tiêu được sử dụng phổ biến nhất để đo lường mức giá và sự thay đổi của mức giá chính là lạm phát (một chỉ tiêu khác để phản ánh mức giá chung là Chỉ số giảm phát tổng sản phẩm trong nước hay Chỉ số điều chỉnh GDP).

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI THỂ CHẾ-PHẦN 3/3

PHẦN 1-PHẦN 2

Trường phái thể chế mới

Dựa trên thuyết “Kĩ thuật quyết định” của Veblen và trong điều kiện cách mạng khoa học kĩ thuật và công nghệ phát triển. Bao gồm các thuyết “Xã hội công nghiệp”, “Xã hội công nghiệp mới”, “Xã hội hậu công nghiệp.

Thuyết xã hội công nghiệp (những năm 60):

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI THỂ CHẾ PHẦN 2/3

PHẦN 1-PHẦN 3

Trường phái thể chế cũ (cổ điển)

Khuynh hướng thể chế tâm lí - xã hội (Đại biểu: Veblen - Được coi là người sáng lập trường phái thể chế). Cách tiếp cận tâm lí - xã hội đối với các hiện tượng kinh tế, đi phân tích phẩm hạnh và tư duy của các nhóm xã hội. Phân tích các hiện tượng kinh tế trong khi xem xét chúng như những tập quán đã được xác lập. Theo ông: tình cảm huyết thống, bản năng tài nghệ, lòng hiếu học, khát khao trị thức là những động lực thôi thúc hoạt động kinh tế.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI THỂ CHẾ PHẦN 1/3

PHẦN 2-PHẦN 3

Hoàn cảnh lịch sử xuất hiện

Truyền bá rộng rãi từ những năm 20-30 của thế kỷ 20 nhưng xuất hiện sớm hơn, đó là từ cuối thế kỷ 19. Sự nảy sinh trường phái thể chế với tư cách là sự đối lập của giai cấp tiểu tư sản đối với chủ nghĩa đế quốc. Diễn ra trong quá trình CNTB chuyển từ tự do cạnh tranh sang độc quyền và sự thống trị của độc quyền. Đồng thời có sự thoái trào của kinh tế chính trị tư sản cổ điển. Tồn tại song song bên cạnh các trường phái kinh tế khác nhưng đặc biệt từ thập kỷ 90 của thế kỷ XX có tác động ảnh hưởng rất lớn.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI TỰ DO MỚI PHẦN 4/4

PHẦN 1-PHẦN 2-PHẦN 3

Lí thuyết trọng cung:

Xuất hiện ở Mỹ vào năm 1980, biểu hiện rõ sự đối lập với những tư tưởng trọng cầu của

Keynes. (Tiền bối: Marshall, Đại biểu: Arthur Laffer)

Đề cao vai trò chủ động trong sản xuất của giới chủ, đề cao cơ chế tự điều tiết của thị

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI TỰ DO MỚI PHẦN 3/4

PHẦN 1-PHẦN 2-PHẦN 4

Các lý thuyết kinh tế của chủ nghĩa tự do mới ở Mỹ

Thuyết trọng tiền (Đại biểu: Milton Friedman) 

Thứ nhất, cho rằng mức cung tiền tệ là nhân tố quyết đinh đến việc tăng sản lượng quốc

gia và do đó ảnh hưởng đến việc làm, giá cả (các biến số của kinh tế vĩ mô). Về bản chất: nền kinh tế TBCN là tương đối ổn định, cơ chế thị trường tự nó sẽ đảm bảo cân bằng cung cầu và

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI TỰ DO MỚI PHẦN 2/4

PHẦN 1-PHẦN 3-PHẦN 4

Lý thuyết về nền kinh tế thị trường xã hội ở CHLB Đức

Nền kinh tế thị trường xã hội:

Là một nền kinh tế thị trường kết hợp tự do cá nhân, năng lực hoạt động kinh tế với công

bằng xã hội. Nền kinh tế thị trường xã hội không phải là nền kinh tế thị trường tư bản truyền thống (cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX), không phải là nền kinh tế kế hoạch hoá ở các nước XHCN trước đây, cũng không phải là nền kinh tế thị trường hiện đại của trào lưu tự do mới vì trào lưu này quá coi nhẹ vai trò của nhà nước và các vấn đề xã hội.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI TỰ DO MỚI PHẦN 1/4

PHẦN 2-PHẦN 3-PHẦN 4

Hoàn cảnh lịch sử xuất hiện

Từ giữa những năm 70, hệ thống kinh tế tư bản chủ nghĩa lại lâm vào cuộc khủng hoảng lớn do đó bộc lộ sự bất lực của các chính sách kinh tế của Nhà nước tư sản dựa trên học thuyết của trường phái Keynes. Xuất hiện khuynh hướng phê phán học thuyết Keynes và do đó phục hồi tư tưởng tự do kinh tế nhưng có sửa đổi để thích ứng với tình hình mới.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CHÍNH HIỆN ĐẠI PHẦN 6/6

PHẦN 1-PHẦN 2-PHẦN 3-PHẦN 4-PHẦN 5

Lí thuyết phát triển kinh tế dựa vào công nghiệp hóa (CNH)

Có hai phương pháp thực hiện CNH:

CNH thay thế nhập khẩu: phát triển sản xuất trong nước để thay thế các sản phẩm nhập

khẩu.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CHÍNH HIỆN ĐẠI PHẦN 5/6

PHẦN 1-PHẦN 2-PHẦN 3-PHẦN 4-PHẦN 6

Lý thuyết về tiền tệ và ngân hàng, thị trường chứng khoán

Lý thuyết tiền tệ: Vấn đề quan trọng trong lý thuyết tiền tệ hiện đại là xác định thành

phần của mức cung tiền tệ.

Ngân hàng: Trong lý thuyết kinh tế học quan tâm đến “sự mở rộng nhiều lần của tiền gửi ngân hàng hay quá trình tạo nguồn tiền gửi ngân hàng.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CHÍNH HIỆN ĐẠI PHẦN 4/6

PHẦN 1-PHẦN 2-PHẦN 3-PHẦN 5-PHẦN 6

Lý thuyết về lạm phát

Trong nền kinh tế hiện đại hạn chế lạm phát là một trong những mục tiêu chủ yếu của chính sách kinh tế vĩ mô.

Các khái niệm về lạm phát

- Lạm phát xẩy ra khi mức chung của giá cả và chi phí tăng, thông thường người ta tính lạm phát thông qua “chỉ số giá”. Chỉ số giá quan trọng nhất là chỉ số giá hàng tiêu dùng (CPI) tỷ số này tính giá của một loại hàng hóa tiêu dùng và dịch vụ so với giá của những thứ đó trong một năm gốc.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CHÍNH HIỆN ĐẠI PHẦN 3/6

PHẦN 1-PHẦN 2-PHẦN 4-PHẦN 5-PHẦN 6

Lý thuyết thất nghiệp

Thất nghiệp là vấn đề trung tâm của các xã hội hiện đại.

Các khái niệm về thất nghiệp và tỉ lệ thất nghiệp:

- Người có việc làm là những người đi làm. Còn những người thất nghiệp là những người không có việc làm nhưng đang tìm việc làm.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CHÍNH HIỆN ĐẠI PHẦN 2/6

PHẦN 1-PHẦN 3-PHẦN 4-PHẦN 5-PHẦN 6

Lý thuyết về nền kinh tế hỗn hợp

 “Nền kinh tế hỗn hợp” là nền kinh tế kết hợp trong đó kinh tế tư nhân và kinh tế Nhà nước, nó được điều hành bởi cơ chế thị trường có sự điều tiết của Nhà nước.

Ba vấn đề của tổ chức kinh tế:

Mọi xã hội, mọi nền kinh tế đều phải đối phó với 3 vấn đề

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CHÍNH HIỆN ĐẠI PHẦN 1/6

PHẦN 2-PHẦN 3-PHẦN 4-PHẦN 5-PHẦN 6

Hoàn cảnh lịch sử xuất hiện

Các lí thuyết kinh tế của trường phái cổ điển mới đều tập trung đề cao vai trò của cơ chế thị trường tự do cạnh tranh. Trường phái Keynes và Keynes mới lại đề cao vai trò điều tiết vĩ mô kinh tế của Nhà nước và phê phán những khuyết tật của thị trường. Thực tế, nền kinh tế sẽ

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI KEYNES PHẦN 1

Hoàn cảnh ra đời

- Thời gian: Những năm 30 của thế kỉ XX (Thống trị đến những năm 70 - thế kỉ XX)

- Kinh tế - Xã hội: 

+ Ở các nước phương Tây khủng hoảng kinh tế, thất nghiệp thường xuyên, nghiêm trọng (điển hình là cuộc khủng hoảng kinh tế 1929 – 1933). Điều đó chứng tỏ các lí thuyết ủng hộ tự do kinh doanh (tự điều tiết, “bàn tay vô hình”, lí thuyết “cân bằng tổng quát”) của trường phái cổ điển và cổ điển mới không còn sức thuyết phục, tỏ ra kém hiệu nghiệm, không đảm bảo nền kinh tế phát triển lành mạnh.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CỔ ĐIỂN MỚI-PHẦN 5/5

PHẦN 1-PHẦN 2-PHẦN 3-PHẦN 4

Lý thuyết kinh tế của trường phái Cambridge (Anh)

Alfred Marshall (1842-1924)

Lí thuyết cung cầu và giá cả (Lí thuyết cung cầu và giá cả cân bằng) - Giá cả: là hình thức của quan hệ về lượng mà trong đó hàng hóa và tiền tệ được trao đổi với nhau (Theo ông giá trị là phạm trù siêu hình, vô nghĩa, chỉ có giá cả là phạm trù thiết thực và cụ thể vì thế là nhà kinh tế không đề cập đến giá trị). Giá cả được hình thành trên thị trường do kết quả sự va chạm giá cả người mua- người bán (Giá cả người mua: được xác định bởi ích lợi giới hạn, giá cả người bán: được xác định bởi

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CỔ ĐIỂN MỚI-PHẦN 4/5

PHẦN 1-PHẦN 2-PHẦN 3-PHẦN 5

Lý thuyết kinh tế của trường phái thành Lausene (Thụy Sĩ)-

LÉON WALRAS (1834-1910)

Lí thuyết cân bằng tổng quát.

(Phản ánh sự phát triển tư tưởng “bàn tay vô hình” – tư tưởng tự do kinh tế của Adam Smith)

- Theo Walras trong cơ cấu nền kinh tế thị trường có 3 loại thị trường:

+ Thị trường sản phẩm (TTSP): Nơi mua bán hàng hóa, tương quan trao đổi giữa các loại hàng hóa là giá cả của chúng.

+ Thị trường tư bản (TTTB): Nơi hỏi và vay tư bản, lãi suất tư bản cho vay là giá tư bản.

+ Thị trường lao động (TTLĐ): Nơi thuê mướn công nhân, tiền lương (tiền công) là giá lao động.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CỔ ĐIỂN MỚI-PHẦN 3/5

PHẦN 1-PHẦN 2-PHẦN 4-PHẦN 5

Cha John Bates Clark (1847-1938): lí thuyết năng suất giới hạn, lí thuyết phân phối.

Con John Maurice Clark: lí thuyết về chi phí bất biến và chi phí khả biến. Đã chia kinh tế chính trị thành kinh tế tổng hợp, kinh tế tĩnh và kinh tế động.

Lí thuyết “Năng suất giới hạn”:

- Trên cơ sở lý thuyết “ba nhân tố sản xuất” của J.B.Say, lý thuyết “năng suất bất tương xứng” của D.Ricardo, lý thuyết “ích lợi giới hạn” của thành Viên Áo, Clark đưa ra lý thuyết năng suất giới hạn.

- Theo D.Ricardo: “Năng suất bất tương xứng” đó là khi tăng thêm 1 nhân tố sản xuất nào đó (trong 3 nhân tố lao động, đất đai, tư bản) mà các nhân tố khác không đổi thì sẽ giảm năng suất của nhân tố tăng thêm.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CỔ ĐIỂN MỚI PHẦN 1/5

PHẦN 2-PHẦN 3-PHẦN 4-PHẦN 5

Cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX: CNTB tự do cạnh tranh chuyển sang CNTB độc quyền, những khó khăn về kinh tế và những mâu thuẫn vốn có của CNTB tăng lên gay gắt (khủng hoảng kinh tế chu kì bắt đầu từ 1825) nhiều hiện tượng kinh tế và mâu thuẫn kinh tế mới xuất hiện đòi hỏi phải có sự phân tích kinh tế mới.

HỌC THUYẾT KINH TẾ CỦA TRƯỜNG PHÁI CỔ ĐIỂN MỞI-PHẦN 2/5

PHẦN 1-PHẦN 3-PHẦN 4-PHẦN 5

Thuyết “Ích lợi giới hạn” của trường phái thành Vienna (Áo)

(Được phát triển từ tư tưởng của nhà kinh tế học người Đức Herman Gossen (1810-1858) đưa ra định luật nhu cầu và tư tưởng về ích lợi giới hạn) từ đó phát triển thành lí thuyết kinh tế “ích lợi giới hạn”.

Lí thuyết sản phẩm kinh tế: (Các đại biểu: Carl Menger, B.Bawerk, V. Wiser)

+ Đưa ra khái niệm “sản phẩm kinh tế” thay cho phạm trù “hàng hóa”. Sản phẩm phải có đủ 4 tính chất để được coi là sản phẩm kinh tế:

-  Có khả năng thỏa mãn nhu cầu hiện tại của con người (Nhu cầu không còn thì sản phẩm mất đặc tính kinh tế, hoặc sản phẩm hỏng không thỏa mãn nhu cầu thì cũng không là sản phẩm kinh tế)